W uprawie pszenicy choroby grzybowe stanowią jedno z największych zagrożeń dla jakości i wydajności plonów. Z uwagi na podatność pszenicy na różnorodne patogeny, choroby grzybowe mogą prowadzić do znacznych strat, szczególnie w przypadku niewłaściwego zarządzania ochroną roślin. W artykule omówimy najczęstsze choroby grzybowe, ich objawy oraz sposoby efektywnego zwalczania.
Spis Treści
Przeczytaj także:
Rdza brunatna (Puccinia recondita)
Objawy: Rdza brunatna pszenicy charakteryzuje się pojawieniem niewielkich, brunatnych plam na liściach, które szybko się rozprzestrzeniają, szczególnie w wilgotnych warunkach. Zainfekowane rośliny mogą wykazywać osłabienie, co wpływa na ograniczenie fotosyntezy oraz zmniejszenie plonu.
Zwalczanie: Kluczowe jest stosowanie odmian odpornych na rdzę brunatną. W ochronie chemicznej zaleca się stosowanie fungicydów na wczesnym etapie rozwoju choroby. Zabiegi należy powtarzać w zależności od warunków pogodowych i stopnia nasilenia infekcji.
Mączniak prawdziwy (Blumeria graminis)
Objawy: Na liściach pszenicy pojawia się biały, mączysty nalot, który z czasem obejmuje coraz większe powierzchnie, powodując usychanie zainfekowanych tkanek. Choroba ta jest szczególnie groźna w okresach suchych, gdy wilgotność powietrza jest wysoka.
Zwalczanie: Profilaktyka w postaci stosowania odmian odpornych i regularnego nawożenia jest istotna. W przypadku wystąpienia choroby zaleca się wczesne opryski fungicydowe. Dobrym rozwiązaniem jest także ograniczenie nadmiernego nawożenia azotem, który sprzyja rozwojowi mączniaka.
Septorioza liści (Zymoseptoria tritici)
Objawy: Septorioza objawia się brązowymi plamami na liściach, które mogą przybierać nieregularne kształty. Z czasem plamy te zaczynają się zlewać, co skutkuje obumarciem liści. Choroba ta rozwija się szczególnie intensywnie przy wysokiej wilgotności i umiarkowanej temperaturze.
Zwalczanie: W celu zapobiegania chorobie należy stosować odpowiednie odmiany oraz prowadzić rotację upraw. W przypadku wystąpienia objawów konieczne są opryski fungicydowe w fazie rozwoju liści. Regularne monitorowanie stanu zdrowotnego roślin jest również istotne dla wczesnego wykrycia infekcji.
Fuzarioza kłosów (Fusarium spp.)
Objawy: Fuzarioza kłosów to groźna choroba, która powoduje zniekształcenie i przebarwienie kłosów pszenicy. W efekcie kłosy mogą być częściowo lub całkowicie martwe. Co więcej, grzyb Fusarium może produkować mykotoksyny, które zagrażają bezpieczeństwu spożywczemu.
Zwalczanie: Ważnym elementem profilaktyki jest dobór odpornych odmian oraz unikanie monokultury. W walce z fuzariozą stosuje się fungicydy na etapie kwitnienia. Dobrze jest również odpowiednio dobierać terminy siewu i unikać nadmiernego nawożenia azotem.
Brunatna plamistość liści (Bipolaris sorokiniana)
Objawy: Choroba ta objawia się brunatnymi, eliptycznymi plamami na liściach, które prowadzą do ich przedwczesnego zamierania. W rezultacie pszenica jest osłabiona i podatna na inne choroby. Zakażenie często rozwija się podczas ciepłych i wilgotnych sezonów.
Zwalczanie: Zaleca się stosowanie odmian odpornych oraz rotację upraw. W momencie pojawienia się objawów można zastosować fungicydy wczesną wiosną. Odpowiednia higiena na polu, w tym unikanie pozostawiania resztek roślinnych, również pomaga w redukcji ryzyka.
Chwościk pszenicy (Mycosphaerella graminicola)
Objawy: Chwościk objawia się ciemnymi plamami z jaśniejszym środkiem na liściach, które mogą z czasem prowadzić do całkowitego obumarcia liścia. Choroba rozwija się przy dużej wilgotności i umiarkowanych temperaturach, co sprawia, że często atakuje plantacje wiosną i wczesnym latem.
Zwalczanie: Profilaktyka obejmuje stosowanie odmian odpornych oraz rotację upraw. Gdy choroba jest obecna, warto zastosować fungicydy w fazie strzelania w źdźbło. Regularne monitorowanie stanu zdrowotnego upraw pozwala na szybkie wykrycie i interwencję.
Ochrona przed chorobami grzybowymi w uprawie pszenicy wymaga odpowiednich działań profilaktycznych oraz właściwej ochrony chemicznej. Odpowiednia rotacja roślin oraz stosowanie fungicydów w razie potrzeby pozwalają na skuteczne zwalczanie chorób, co przyczynia się do uzyskania wysokiej jakości plonów.
